Szczecineckie grodziska

Dyskusja o pierwszych osadach słowiańskich istniejących przed miastem, czasy lokacji Szczecinka, oraz jego historia do końca panowania Gryfitów.
User avatar
Becik
Posts: 9
Joined: 17 Jul 2008, 13:10
Location: Warszawa
Contact:

Szczecineckie grodziska

Post by Becik »

Witam, prowadze forum opisujące wszelkie budowle warowne, począwszy od grodzisk a kończąc na renesansowych zamkach i dworach obronnych.
http://zamkidwory.mojeforum.net/portal.php" onclick="window.open(this.href);return false;
Obecnie jestem w trakcie katalogowania i opisywania grodzisk wczesnośredniowiecznych woj. zachodnio-pomorskiego. Utknąłem niestety przy grodziskach w Szczecinku. O ile wiem, ze na jednym z nich wzniesiono później zamek to oprócz nazwy i lokalizacji nic nie wiem o dwóch pozostałych (jeden na górze Bismarcka, drugi Trzesieka, trzeci to tzw "zamek" czyli zamek wzniesiony na miejscu grodu)
Czy moglobyscie mi pomóc w opisaniu tych grodzisk i ewentualnemu rozwianiu wątpliwości co do nich? - Często jako grodziska okreslane są osady wczesnośredniowieczne.
Dziekuje i pozdrawiam
GIZIO

Post by GIZIO »

Na przesmyku między jeziorami w XI-XIII wieku istniała słowiańska osada rybacka.Natomiast przy południowym krańcu jeziora znajduje się wzgórze obok,którego odkryto nizinne grodzisko z IX wieku,z widocznymi do dziś wałami.Na wzgórzu Przemysława w Szczecinku w IV okresie brązu(1000-800 p.n.e)istniało grodzisko obronne,które w średniowieczu było osadą otwartą. Grodzisko koło Trzesieki znajduje się przy południowo-zachodnim brzegu jeziora.Najstarsze ślady osadnictwa w pobliżu Szcecinka znaleziono we wsi Parsęcko,gdzie odkryto neolityczną osadę(4200-1700 p.n.e).Charakter znalezisk sugeruje,że mieszkańcy owych osiedli zajmowali się głównie rybołówstwem,polowaniem i bartnictwem,a w mniejszym stopniu rolnictwem. 8)
User avatar
Becik
Posts: 9
Joined: 17 Jul 2008, 13:10
Location: Warszawa
Contact:

Post by Becik »

hmmm, czyli sumując
1. jedno grodzisko wielofazowe na Górze Przemysława, w średniowieczu używane jako osada
2. Trzesieka - przy południowo-zachodnim brzegu jeziora, czy są po nim zachowane wały, fosa etc?
3. południowy kraniec jeziora, grodzisko z IX wieku z widocznymi do dziś wałami

Czyli Szczecinek obecnie posiada 3 grodziska?
Są to informacje, które sam miałem tylko czy zamek został wzniesiony na którymś z tych grodzisk czy na zupełnie innym miejscu?
Waldek

Post by Waldek »

Witam i tak z głowy na bieżąco a potem skorygujemy z innymi.
Marjentron Wzgórze Klasztorne Koło Świątek. Na ten temat jest wiele literatury.
Wzgórze gdzie stoi obecnie Wieża Bismarcka. Osada wczesno średniowieczna, stanowisko archeologiczne zdewastowane przy budowie wieży.
Grodzisko tak jak mówiłeś koło Trzesieki z drugiej strony jeziora nawet dziś są widoczne ślady w postaci drogi okrążającej ostrokół.
Następne stanowisko znajduje się za cmentarzem ale ja mam tylko informację więc może inni mają więcej informacji na ten temat.
Gregor
Posts: 241
Joined: 23 Mar 2005, 17:11
Location: Szczecinek

Post by Gregor »

Tych grodzisk było po prostu więcej niż trzy:
1. Na nieistniejącej już wyspie (obecnie brzeg jeziora) obecnie Zamek
2. Na tym wzgórzu co wieża Bismarcka
3. W okolicy Świątek czyli południowa część jeziora Trzesiecko
4. Polski Wał w okolicy Trzesieki
5. W okolicy Czarnoboru (tylko nie wiem czy to już nie poza granicami administracyjnymi miasta)
6. Okolnica - osada słowiańska Kiecz również o charakterze obronnym
To tyle ze Szczecinka co teraz pamiętam
GIZIO

Post by GIZIO »

Na wschód od Szczecinka znajduje się jezioro Leśne.Jest to,otoczone lasami niewielkie"oczko" o powierzchni około 20 ha.Około pół kilometra na wschód od jeziora odnaleziono grodzisko,datowane na VII-IX wiek.Jest ono częściowo zniszczone,porośnięte drzewami i krzewami,widoczne są jednak wały o wysokości do 5 metrów,u dołu wzmocnione kamieniami.W bezpośrednim sąsiedztwie są ślady trzech osad średniowiecznych,gdzie można natrafić na ułamki ceramiki.


Przy zachodnim brzegu jeziora Trzesiecko,u nasady półwyspu Radackiego,odkryto ślady wczesnosłowiańskiego grodziska.Przeprowadzone badania przyniosły szereg znalezisk,m.in.ułamki naczyń z charakterystycznym dla Słowian ornamentem falistym.Niektórzy historycy przypuszczali,że mogło to być też miejsce pierwszej lokacji Szczecinka.Szukano tam,ale nie znaleziono,fundamentów najdawniejszych budowli miejskich.Obok grodziska zalegają złoża rudy darniowej,którą wykorzystywano niegdyś w pobliskiej hucie dymarkowej. 8)
User avatar
Becik
Posts: 9
Joined: 17 Jul 2008, 13:10
Location: Warszawa
Contact:

Post by Becik »

no to już sie troszkę pogubiłem :)
W gminie Szczecinek znam następujące grodziska (nie mylić z osadami)
Wilcze Laski
Brzeźno
Godzimierz
Gałowo
Grąbczyn
Sitno
Stare Wierzchowo (w innych źródłach wymieniane jako samo Wierzchowo)

Chcę u siebie umieścić zweryfikowane i konkretne informacje dlatego tak sie pytam. Czyli nie licząc osad i wałów to były z tego co dobrze zrozumiałem, trzy grodziska? Góra Bismarcka, świątki i okolice Czarnoboru?
GIZIO

Post by GIZIO »

Grodzisko przy zachodnim brzegu jeziora Trzesiecko zwane Wałem Polskim,to te trzecie.Okolice Czarnoboru,to już raczej obszar poza Szczecinkiem.Z nie wymienionych przez ciebie grodzisk wokół Szczecinka,to jeszcze warto wymienić:Jeleń gdzie nad jeziorem znajduje się grodzisko kultury łużyckiej,bogate w ceramikę,grodziska i cmentarzyska nad jeziorem Wielatowo i Trzebiechowo,Łubowo gdzie nad potokiem Białym natrafiono na ślady prehistorycznej osady oraz Radacz gdzie nad brzegami jeziora zachowały się w dobrym stanie dwa grodziska.Na swchodnim brzegu znajduje się grodzisko pierścieniowate z VIII-X w.Drugie wyżynne,datowane na VII-XI w.,znajduje się przy północnym cyplu jeziora,tuż za szosą Szczecinek-Połczyn-Zdrój,na wzgórzu zwanym Wilczą Górą. 8)
Gregor
Posts: 241
Joined: 23 Mar 2005, 17:11
Location: Szczecinek

Post by Gregor »

Becik wrote:no to już sie troszkę pogubiłem :)
W gminie Szczecinek znam następujące grodziska (nie mylić z osadami)
Wilcze Laski
Brzeźno
Godzimierz
Gałowo
Grąbczyn
Sitno
Stare Wierzchowo (w innych źródłach wymieniane jako samo Wierzchowo)

Chcę u siebie umieścić zweryfikowane i konkretne informacje dlatego tak sie pytam. Czyli nie licząc osad i wałów to były z tego co dobrze zrozumiałem, trzy grodziska? Góra Bismarcka, Świątki i okolice Czarnoboru?
No rzeczywiście już się namieszało troche. W Szczecinku było napewno więcej niż trzy stanowiska. Napewno - Polski Wał, Zamek, wzgórze przy wieży Bismarcka i wzgórze Świątki. To grodzisko w okolicy Czarnoboru o którym wspomniałem jest u Ciebie w wykazie jako Godzimierz prawdopodobnie.
Grodzisko Stare Wierzchowo a Wierzchowo to dwa odrębne stanowiska. Pierwsze jest grodziskiem wyżynnym położonym na przesmyku między jez. Drężno a Wierzchowo. Natomiast drugie - grodzisko nizinne położone zaraz za wsią Wierzchowo na wylocie na Koszalin.
Daj jakiś namiar to moze coś się zeskanuje.
User avatar
Becik
Posts: 9
Joined: 17 Jul 2008, 13:10
Location: Warszawa
Contact:

Post by Becik »

Dzieki za wyjaśnenie i sprostowanie, nie ma to jak pomoc od osób bedących na miejscu i znających temat ;)

rozszerzę trochę zagadnienie o liste znanych mi grodzisk w powiecie szczecineckim:
Barwice
Rakowo
Kazimierz
Wilcze Laski
Brzeźno
Godzimierz
Gałowo
Grąbczyn
Grzmiąca
Radacz II
Radacz I
Przyjezierze
Jeleń
Ostrowąsy
Sitno
Rakowo
Stare Wierzchowo
Nosibądy

Dochodzi jeszcze wspomniane Wierzchowo
User avatar
Becik
Posts: 9
Joined: 17 Jul 2008, 13:10
Location: Warszawa
Contact:

Post by Becik »

udalo mi sie znaleźc informacje jak niżej...cyt:
1. Świątki – osada otwarta
2. Trzesieka – osada produkcyjna

Wynika z tego, że te dwa obiekty nie były grodami jedynie osadami. Cieszy powolne wyjaśnianie stanowisk ;)
GIZIO

Post by GIZIO »

Odnośnie osad. W Szczecinku gdzie teraz znajduje się część miasta pod nazwą Chyże,znajdowała się osada rybacka Kiecz(po kaszubsku"checza"znaczy"chata").Osada Kiecz,istniała już w XIII wieku.Chaty znajdowały się na palach,gdyż brzegi jeziora Wielimie były bagniste.Domy zbudowane były z drewna,gliny i sitowia.W początkach istnienia Szczecinka,aby dostać się z miasta na Kiecz,należało przejść przez most wiodący pomiędzy wałami i ponad rowarami,otaczającymi przyzamkowe miasto.Drewniany most wiodący na Kiecz,istniał aż do 1816 roku.Po obniżeniu poziomu wód jeziornych granice Kiecza uległy zatarciu.Na terenie dawnego Kiecza można spotkać drewniane pale,pochodzące z dawnych budowli,bądż zabezpieczeń przed wylewami rzeczki Niezdobnej.
Wieniawa
Posts: 26
Joined: 04 Jun 2008, 15:35
Contact:

Post by Wieniawa »

Czy ma ktoś informacje na temat grodzisk w okolicy Grzmiącej i Nosibądów? Zainteresowały mnie akurat te bo są to moje rodzinne tereny.
Becik, czy na twojej stronie będą inf. o tych osadach?
User avatar
Becik
Posts: 9
Joined: 17 Jul 2008, 13:10
Location: Warszawa
Contact:

Post by Becik »

Niestety o tych dwóch obiektach mam tylko suche informacje, sam chętnie bym się czegoś więcej dowiedział...

Nosibądy - grodzisko nizinne z okresu wczesnego średniowiecza
Grzmiąca - grodzisko nizinne z okresu wczesnego średniowiecza.


Temat grodzisk jest niestety mocno zamkniętym tematem, opracowań mało, jeśli już to tylko o tych bardziej znanych, Na moje pytanie np w Instytucie Archeologii w Gdańsku czy mogę dostać listę grodzisk z woj. pomorskiego dostałem krótka odpowiedź - NIE. Jest to spowodowane faktem niszczenia tych stanowisk przez archeologów-amatorów, wiele z tych obiektów nigdy jeszcze nie było przebadanych archeologicznie więc nie dziwię się na tą zmowę milczenia.

Wieniawa, u mnie na forum jest juz opisanych mniej bądź bardziej ok 800 grodzisk, z czego ponad 100 z woj. zach-pom. Do grodzisk zaliczam też tzw gródki stożkowate i dwory na kopcach (obiekty z metryką średniowieczną i późnośredniowieczną) po których oczywiście zachowały się kopce, często nazywane grodziskami
GIZIO

Post by GIZIO »

W Silnowie-nie ma wprawdzie widocznych śladów grodzisk,ale w 1965 roku odkryto tu słynny "skarb brązowy",zawierający ponad 100 drobnych zabytkowych przedmiotów datowanych na V okres epoki brązu:bransolety,wisiorki,naszyjniki,kółka z brązu oraz fragment brzytwy i siekierkę brązową.

W Rakowie w pobliżu jez.Komorze odkryto ślady siedmiu osad średniowiecznych,a przy południowym brzegu jeziora,na półwyspie,dobrze się zachowało grodzisko nizinne z IX-XI w., porośnięte
drzewami.

Jako ciekawostkę dodam jeszcze ciekawe odkrycia archeologiczne takie jak:groby skrzynkowe z Raciborek,toporek z krzemienia pasiastego z Szczecinka,siekierka kamienna,figurka lwa z brązu,śierp i naszyjnik ze Świątek,miecz brązowy z Trzesieki,śiekierki i miecz z jeziora.Wielimie 8)
Post Reply