NAZWY DZIESIĘCIOLECI

izywec · Post by **izywec** » 21 Jun 2007, 22:10

Poruszam temat bardzo niepopularny. Błędne nazywanie dziesięcioleci w bieżącym wieku przez moich bliźnich. Powszechnie pisze się o tym, że np. coś się zdarzyło w latach sześćdziesiątych a dotyczy to roku 1964.
Faktycznie to lata siedemdziesiąte 20-tego wieku.
Lata 1991 do 2000 to przecież setne 20-tego wieku a nie dziewięćdziesiąte.
Gdyby przyjąć powszechnie stosowany /niewłaściwy/ sposób nazywania dziesięcioleci to teraz powinniśmy napisać, że mamy lata zerowe co moim zdaniem jest absurdalne bo nie mieliśmy ani wieku zerowego /rok 1 do 100 ne/ ani zerowego tysiąclecia / rok 1 do 1000ne/ a lata 1001 do 2000 nie nazywaliśmy nigdy pierwszym tysiącleciem tylko drugim.
Zdaję sobie sprawę, że "siła złego na jednego" i bezwładu niewłaściwego nazewnictwa dziesięcioleci nie przeskoczymy /jest ono właściwie powszechne/, dlatego proponuję:
Nie nazywać /mianować/ dziesięcioleci tylko pisać: "było to w latach 71 do 80 dwudziestego wieku".
Każdy wtedy odczyta lata prawidłowo /lata 1971 d0 1980/. Tworzymy przecież w jakimś sensie historię Szczecinka /właściwie odtwarzamy i zapisujemy jako świadkowie tych czasów/ a ściślejsze datowanie jest elementem istotnym.
P.S. Może jestem upierdliwy stary pryk ale mam zawsze kłopoty z tymi dziesięcioleciami. Co Wy na to?

Post by **bronx** » 21 Jun 2007, 22:18

Bardzo sluszna uwaga, czesto tak pisze i mam z tym problem. Przynaje się do tego "błędu" ale poporstu czuje że jakbym na lata trzydzieste (1934) napisał czterdzieste, to narobiłbym strasznego galimatiasu czytajączym w głowach. No i nie lada problem mam z określaniem lat od 1900 do 1909, najczęściej pisze początek XX wieku albo przełom XIX i XX wieku. Jak to nazwać? lata dziesiąte? a co z okresem 1910 - 1919 tyż problem. Co na to językoznawcy?

izywec · Post by **izywec** » 21 Jun 2007, 22:33

bronx wrote:Jak to nazwać? lata dziesiąte? a co z okresem 1910 - 1919 tyż problem. Co na to językoznawcy?

.

Dla mnie osobiście żaden. Skoro lata 1401 do 1500 nazywam piętnastym wiekiem to lata 1901 do 1910 są dziesiąte a 1911 do 1920 latami dwudziestymi. Jak napisałem "siła złego na jednego" i tego się nie przeskoczy dlatego postanowiłem zaproponować forumowiczom jak w pierwszym poście. Nie będzie wtedy wątpliwości!

Post by **bronx** » 21 Jun 2007, 22:40

tymaczasem...

http://sjp.pwn.pl/haslo.php?id=2477545

... "lata trzydzieste, pięćdziesiąte itp. «okres od roku trzydziestego do trzydziestego dziewiątego, od pięćdziesiątego do pięćdziesiątego dziewiątego itd. jakiegoś stulecia»"

Post by **bronx** » 21 Jun 2007, 22:46

chociaż na Wikipedie trzeba uważać bo nie zawsze mówi prawdę to jest tam ten sam porządek

http://pl.wikipedia.org/wiki/Lata_20._XX_wieku

ciekawe że jest brak nazwy dla lat 1900-1909 i 1910 - 1919.

Post by **bronx** » 21 Jun 2007, 23:08

ok to jeszcze :

http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=6990

Spotykam się z dwoma systemami opisu przedziału dat, dokładnie – dziesięcioleci. Chcę się upewnić, jaki opis słowny jest prawidłowy, czyli np. rok 1953 to są lata pięćdziesiąte XX wieku czy lata sześćdziesiąte XX wieku. Jak sprawa z prawidłowym opisem słownym ma się np. w takich datach, jak 2005 rok, 2016 rok?
Czy ww. temat jest tak samo traktowany jak zapis wieków (wiadomo, że rok 1456 to wiek XV, a nie XIV), czyli zaokrągla się w gorę??

Dekady mają inny zapis niż stulecia. Rok 1456 należy do wieku XV, ale do lat 50. tego wieku, a nie 60.
Nie ma „lat ątych” ani „lat nastych”, wiec z przyporządkowaniem roku 2005 lub 2016 do analogicznie określonej dekady będzie kłopot. Obecnie żyjemy w pierwszej dekadzie XXI wieku, za dwadzieścia lat będziemy (mam nadzieję) żyli w trzeciej dekadzie i wtedy będzie można powiedzieć: „Mamy lata dwudzieste XXI wieku”.
— Mirosław Bańko, PWN

oraz

http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=7749

Czy 1981, 1984, 1985... to lata osiemdziesiąte?

Lata osiemdziesiąte to cały okres zawarty między 1 stycznia roku xx80 a 31 grudnia roku xx89, a nie poszczególne odcinki o długości jednego roku, na jakie można ten okres podzielić. Każde stulecie ma swoje lata osiemdziesiąte, dlatego w poprzednim zdaniu napisałem xx80, a nie 1980.
— Mirosław Bańko, PWN

i temat chyba wyczerpany, jednak słusznie użyłem cudzysłów w swoim pierwszym poście odnośnie że moje pisanie lat dziesiętnych jest błędne.

Stach · Post by **Stach** » 21 Jun 2007, 23:20

Izywec,

może teoretycznie masz rację. Trzeba by jednak najpierw przekonać do tej teorii kilka miliardów ludzi.

Zanim do tego dojdzie, będę się tymczasem upierał, że gierkowska dekada to były lata siedemdziesiąte.

Pozdrowienia!

Post by **bronx** » 21 Jun 2007, 23:23

Stach wrote:Izywec,

może teoretycznie masz rację. Trzeba by jednak najpierw przekonać do tej teorii kilka miliardów ludzi.

Stachu!! Chińczyków będziesz polonizował??

izywec · Post by **izywec** » 21 Jun 2007, 23:29

Niedawno wszyscy zgodnie przyznali, że obchodziliśmy koniec drugiego tysiąclecia o rok za wcześnie bo ono kończyło się 31.12 2000 a nie 31.12.1999. Nikt nie pytał matematyków ani logików tylko ochoczo media roztrąbiły, że to będzie właśnie 31.12.1999. Później o tym pisano ale właściwie po obchodach i "małymi literami" w tytułach.
Odpowiednio zatem 3-cie tysiąclecie zaczęło sie 01.01.2001 a pierwsza dziesiątka lat tak samo zaczęła sie 01.01.2001 i skończy się 31.12.2010. Na temat nazw dziesiątek wystarczy je w słupku rozpisać: 01-10; 11-20; 21-30 itd. a obok wpisywać: pierwsza dziesiątka, niżej druga itd. Wszystko będzie jasne! Tylko co z tą "siłą złego.....".
To tyle!
Co do Wikipedii to wejdę i nieco porozrabiam na ten temat. Dotychczas zajmowałem się tam głównie silnikami cieplnymi.

Stach · Post by **Stach** » 21 Jun 2007, 23:30

Podałem przykład polski, ale mówiąc o miliardach miałem na myśli, że np. "golden twenties" na całym świecie kojarzone są z dekadą poprzedzającą wybuch Wielkiego Kryzysu Gospodarczego w 1929 r.

Stach · Post by **Stach** » 21 Jun 2007, 23:32

PS. A poza tym, IMHO, to chyba materiał do sekcji Offtopic...

Post by **bronx** » 21 Jun 2007, 23:44

izywec wrote:Niedawno wszyscy zgodnie przyznali, że obchodziliśmy koniec drugiego tysiąclecia o rok za wcześnie bo ono kończyło się 31.12 2000 a nie 31.12.1999. Nikt nie pytał matematyków ani logików tylko ochoczo media roztrąbiły, że to będzie właśnie 31.12.1999. Później o tym pisano ale właściwie po obchodach i "małymi literami" w tytułach.

Czyli co, specjaliści z PWN wspomagani przez specjalistów językowych są na równi z mediami które roztrzasają najgłupsze informacje?

Z tym millenium to też ciekawa sprawa, ale zupełnie inny temat i trudno tu go stawiać jako przykład, podobnie sprawa ma się z czasem Olimpiady i czasem Igrzysk Olimpijskich.

izywec wrote:Odpowiednio zatem 3-cie tysiąclecie zaczęło sie 01.01.2001 a pierwsza dziesiątka lat tak samo zaczęła sie 01.01.2001 i skończy się 31.12.2010. Na temat nazw dziesiątek wystarczy je w słupku rozpisać: 01-10; 11-20; 21-30 itd. a obok wpisywać: pierwsza dziesiątka, niżej druga itd. Wszystko będzie jasne! Tylko co z tą "siłą złego.....".
To tyle!

No ok niby gra, ale stosując taką moim zdaniem hiperpoprawność narażamy się poprostu na niezrozumie.

Nie chce być na portalu polonistycznym Don Kichotem, tylko chce ludziom coś przekazać, a jak to zrobić skoro nikt nie będzie wiedział co chcę powiedzieć, za każdym razem mam się tłumaczyć czy odnośniki wstawiać jak to jest poprawnie?

Ja już się nawet nie upieram czy to poprawne językowo czy nie, tylko bardziej mnie interesuje jak technicznie dotrzeć do czytających z taką informacją żeby była jasna i czytelna.

Stach wrote:PS. A poza tym, IMHO, to chyba materiał do sekcji Offtopic...

racja

izywec · Post by **izywec** » 21 Jun 2007, 23:48

Do Pana Stacha!

Na pewno nie przekonam! Jestem z tymi nazwami pogodzony tylko trudno mi nazywać lata 01 - 10 zerowymi skoro będę lata 11 - 20 nazywał dziesiątymi a 21 - 30 latami dwudziestymi itd.

izywec · Post by **izywec** » 22 Jun 2007, 00:23

WSZYSTKIM!
Będę grzeczny! Koniec! To problem raczej matematyczny a takiego nie lubią ani dziennikarze ani językoznawcy!

Waldek · Post by **Waldek** » 22 Jun 2007, 10:07

Jak zacząłem czytać te posty, to jako prosty człowiek nie mogłem zajarzyć?
Ale kończąc też nie wiele zrozumiałem.

Ja rozumuję to tak piszmy konkrety, bo takie dysputy to dobre dla filozofów.