CIEKAWOSTKI MILITARNE SZCZECINKA i Wału Pomorskiego

Bunkry, podziemia, Wał Pomorski, koszary i tym podobne dyskusje.
http://www.walpomorski.pl" onclick="window.open(this.href);return false;
GIZIO

Post by GIZIO »

Jezioro Smolno-powierzchnia 15ha.W początkach 1945 roku w czasie walk o Wał Pomorski spadł tu zestrzelony niemiecki samolot myśliwski,który ma leżeć w tym niewielkim leśnym jeziorze,na północ od Wałcza.W połowie lat dziewięćdziesiątych prawdopodobnie zlokalizowali wrak niemieccy płetwonurkowie,ale prób wydobycia nie podjęli z uwagi na niemożność uzyskania zgody na wywiezienie go z Polski.Informacja pochodzi od rybaków z pobliskich Zdbic i nie była weryfikowana w terenie. 8)
Waldek

Post by Waldek »

A może masz jakieś bliskie namiary?
GIZIO

Post by GIZIO »

Sprzętem tego typu rozmiarów nie interesuje się i dlatego nie szukałem dokładniejszej lokalizacji.Masz podane gdzie i u kogo szukać informacji. 8)
Waldek

Post by Waldek »

Wielkie dzięki.
Waldek

Post by Waldek »

Malutki wypadzik po bunkrach obserwacyjnych na poligonie koło Bornego Sulinowa. Znalezienie niektórych graniczy za cudem.


Image

Image

Image


Image

Image


Image

Image

Image

Image


Image

Image
GIZIO

Post by GIZIO »

Me-262 pod Kołobrzegiem

27 kwietnia 1945r., nad Kołobrzegiem zdarzyła się bardzo ciekawa historia - przechwycony został przez Armię Czerwoną Me-262 A-1a z jednostki JG 7.

Do zdarzenia doszło podczas potyczki lotniczej w której Sowieci stracili 6 szturmowych Iłów-2, lecz zgłosili zestrzelenie dwóch odrzutowych Me-262 .
Jednym z nich był samolot Ofz. Helmuta Lennartza z JG 7. Niemiec przymusowo lądował swoją 'białą 9' pod Kołobrzegiem. Samolot, na szczęście dla Rosjan okazał się sprawny i po kilku drobnych naprawach został przewieziony w głąb terytorium ZSRR, gdzie w latach 1945-1946 służył jako samolot doświadczalny. 17 września 1946r. samolot, z niewiadomych nam przyczyn rozbił się.

Na radzieckich konstruktorach lotniczych, Me-262 musiał zrobić duże wrażenie, co można stwierdzić patrząc na sowieckiego Suchoja Su-9, którego łatwo pomylić z Niemieckim starszym bratem.

Kilka szczegółów dotyczących tego Me-262:

Typ: Me 262A-1a
Werk Nummer: 170063
Zbudowano w: Leipheim w 1944r.
Kod fabryczny: KL+WQ
Znak wywoławczy: 'czarne D'


Przechwycony Me-262 już w radzieckich barwach

W niektórych źródłach można znaleźć także informację o jeszcze jednym Me-262A-1a przejętym przez Rosjan w rejonie Kołobrzegu. Tym razem zdarzenie miało zajść jeszcze wcześniej - 18 marca 1945r., na lotnisku w Bagiczu. Miał to być samolot o numerze fabrycznym 900171. 8)
Waldek

Giziowy Me-262 - Fikcja czy prawda ???

Post by Waldek »

1).Wiem, że w Wikipedia jest na stronie http://pl.wikipedia.org/wiki/Messerschmitt_Me_262
informacja o takiej maszynie i jest ona prawdziwa.
Image

W roku 1946 został oblatany samolot konstrukcji Biura Konstrukcyjnego pod kierownictwem Suchoja, ale nie wszedł on na uzbrojenie. Samolot ten uwidoczniony jest na reprodukcji poniżej.
Image

Rosjanie piszą, że był podobny, że konstrukcja Me-262 wpłynęła na konstrukcję Su-9 (tego pierwszego, gdyż był i drugi, o wiele późniejszy samolot Su-9, który posiadały w niewielkiej ilości egzemplarzy polskie Wojska Lotnicze) oraz innych samolotów ZSRR
http://www.airforce.ru/history/me262_to_mig15/index.htm

Po wojnie samolot Me-262 był budowany w Czechosłowacji jako Avia S-92 — wersja A-1a oraz Avia CS-92 wersja B-1a, gdyż Czechom pozostały kompletne linie produkcyjne tych samolotów w spadku po III Rzeszy, o czym zresztą też w Wikipedii.

Ten drugi samolot, naddźwiękowy Su-9
Image

http://www.sukhoi.org/planes/museum/su9_11_13/ producent

http://www.airwar.ru/other/draw/su9.html rysunki
http://www.airwar.ru/enc/fighter/su9.html dużo fotografii - dostęp do rysunków
był TO SAMOLOT O SKRZYDŁACH o kształcie określanym "delta" - Niemcy takich samolotów nie produkowali, a ten typ konstrukcji oblatany został na początku lat 50-tych XX wieku !

http://www.sanko.wroclaw.pl/magazyn/nr26/nr26-art1.html
wstępny model Su-7 nast. rozwiniecie Su-9

To gwoli wyjaśnienia - były dwie maszyny oznaczone Su-9, w tym jedna w Wojsku Polskim, naddźwiękowa.
----------------------------------------------------------------------------------------------------

2).Teraz o Messerschmittach :

http://pl.wikipedia.org/wiki/Messerschmitt_Me_262
były typy :

Messerschmitt Me.262 (1)
Messerschmitt Me-262 (2)
Messerschmitt Me.262A
Messerschmitt Me.262A-1a
Gizio pisze Typ: Me 262A-1a OK, szukamy ...

Na tych samolotach najlepiej znają się Niemcy !!! Tu skrót do WWW, z tym że trzeba zaznaczyć na pierwszej stronie "checkbox" przy slowie "Akzept"
http://www.luftarchiv.de/index.htm?/flu ... /me262.htm
Bez trudu można rozpoznać różnice i podobieństwa ...
Samolotów Me-262 zbudowano zaledwie 1.433 co przy dziesiątkach tysięcy innych typów jest niewielką liczbą...


3.Oznaczenia samolotu
------------------------

Gizio pisze najpierw : Niemiec przymusowo lądował swoją 'białą 9'

a potem : Kod fabryczny: KL+WQ <<--- to jest oznaczenie Luftwaffe a nie producenta

Znak wywoławczy: 'czarne D' - a gdzie białe "9"opisane przez Gizia, podczas gdy musiało chodzić o "W" z drugiej części oznaczenia !
Wyjaśniam, że jednostki Luftwaffe z litera "W" w oznaczeniu są niżej wymienione i nie ma wśród nich wymienionej przez Gizia. Więc bujda !
W1-W3+ Me 321 Unit (Cargo Glider - Szybowiec transportowy) http://www.luftarchiv.de/flugzeuge/mess ... /me323.htm
W5+ Me 321 Unit (Cargo Glider)
W7+ Me 321 Unit (Cargo Glider), NJG 100 (100 Night Fighter Wing)
W8-W9+ Me 321 Unit (Cargo Glider)
9W+ NJG 101 (101st Night Fighter Wing)

------------------------
Kody na samolotach Luftwaffe są podane na stronie
http://www.rlm.at/cont/archiv02_e.htm gdzie jest schematyczny rysunek na początku.
Wynika z dokumentów, że podane przez Gizia KL to KOD JEDNOSTKI - tzw. "plus"(stosowany do dzisiaj) to niemiecki "Balkenkreuz" - litera "W" to symbol samolotu, natomiast litera "Q" to oznaczenie szwadronu(dywizjonu).
Problem w tym, że są to oznaczenia alfanumeryczne, czyli litera i cyfra - stąd muszę stwierdzić :
Luftwaffe NIE POSIADAŁA JEDNOSTKI OZNACZONEJ SYMBOLEM
"KL" !!!!!!!!!!!!


Były tylko 4 jednostki, których samoloty oznaczono z "K" na początku
K1+ Messenger Squadron of Ob.d.L. (High Command of Luftwaffe)
K6+ Kü.fl.Gr.406 (406th Coastal Aviation Group) KG 6 (6th Bomber Wing).
K7+ Aufkl.Gr.Nacht (Night Reconnaisance Group)
K9+ Aufkl.Gr.B.d.L. (Reconnaisance Group High Command Luftwaffe) (also T5+)

Pod tym adresem są oznaczenia "alfa"
http://www.rlm.at/cont/archiv03_e.htm
Wynika z nich, że białymi literami w oznaczeniach na samolotach zaznaczano :
1st Group - H = 1st Squadron (a white letter to the left)
2nd Group M = 4th Squadron (a white letter to the left)
3rd Group R = 7th Squadron (a white letter to the left)
4th Group U = 10th Squadron (a white letter to the left)
5th Group X = 13th Squadron (a white letter to the left)

Gizio pisze dalej: JG 7 - czyli Jagdgeschwader 7 na froncie wschodnim JG 77 i JG 76 - oba przerzucone z frontu zachodniego lub działające z lotnisk
macierzystych na rzecz frontu wschodniego.
Jest tylko NJG 7 czyli Nachtjagdgeschwader 7 -
Image

ale też na froncie zachodnim i w 1945 roku w centralnych Niemczech,chociaż wcześniej był także na froncie wschodnim.
Następny problem polega na tym, że jednostki nocne lotnictwa myśliwskiego używały na ogół samolotów wolniejszych, np. typu Ju-88, które były odmianą lub przeróbką bombowców. Tu więcej na ten temat :

http://www.baermann.biz/pauke/index.php ... 6&blogid=1
Me-262 pojawiły się w tych jednostkach jakby z konieczności wojennej, gdyż nie były one zaprojektowane jako nocny myśliwiec.

Czyli znowu nieprawda lub półprawda.
-------------------------------------

Faktem jest, że wg meldunków Luftwaffe (podaje przy tym skład organizacyjny jednostki Luftwaffe) przykładowo Nachtjagdgeschwader posiadał (listopad -grudzień 1944; styczeń 1945):

Stab/JG7 11.44 0 Me 262A-1 (wcześniej mieli tzw. Messerschmitt'a czyli Bf 109G-14 (Bayerische Flugzeugwerke) oraz Fw 190A-8)
I./JG7 11.44 0 Me 262A-1 - - - - - - - - - 0
12.44 0 Me 262A-1 1 1 - - - - - - - 1
styczeń 45? 0 Me 262A-2 2 2 - - - - - - - 2
II./JG7 11.44 - nie posiadał samolotów
12.44 - j.w.
III./JG7
11.44 38 Me 262A-1 - - - - 24 4 5 - 15 14 (kolejne stany samolotów)
12.44 14 Me 262A-1 6 6 - - 4 - 2 2 - 16
http://www.ww2.dk/oob/bestand/jagd/biiijg7.html

- tylko czy o ta jednostkę chodzi ???



4). Numer fabryczny samolotu - Werknummer 170063 - wytwórca: zakład w Leipheim
Pozostaje wyjaśnienie wg numeru samolotu wymienionego przez Gizia tj. ale to już dłuższa sprawa i dzisiaj tego nie załatwimy....


--------------------------------------------------------

Teraz PYTANIE CZY TO NAPRAWDE MIAŁO MIEJSCE : w tym samym czasie na lotnisku Bagicz koło Kołobrzegu "siedziały" 1 i 51 Pułk Lotnictwa Minowo-Torpedowego Floty Bałtyckiej ZSRR oraz jednostki myśliwskie i szturmowe,w większości wyposażone w sprzęt z Lend-Leasu.

Skąd tam Me-262 ????

Co tu jest fikcją a co jest prawdą ??????????
GIZIO

Post by GIZIO »

Waldek

Post by Waldek »

Linia Bunkrów i schronów w okolicy Sępólna Wielkiego i Pomnik poświęcony lotnikowi balonowemu pochodzącemu z tej miejscowości.

Image Image

Image Image

Image Image

Image Image
GIZIO

Post by GIZIO »

" Ważniejsze bitwy na Wale Pomorskim

podczas II wojny światowej "



Ważną przeszkodą w drodze wojsk polskich na Berlin, była niemiecka linia obrony na Pomorzu Zachodnim -Wał Pomorski. Wszystkie toczące się o niego w 1945 r. walki, nazwano "Bitwą o przełamanie Wału Pomorskiego". Rozpoczęła się ona 31 stycznia (zdobyciem Złotowa), a zakończyła 10 lutego wyzwoleniem Mirosławca. Należała ona do największych bitew stoczonych przez żołnierzy polskich w czasie II wojny światowej i obok obrony: Warszawy, Westerplatte, Monte Cassino oraz szturmu Berlina - stanowiła symbol bohaterstwa polskiego żołnierza w walce o odzyskanie wolności.
Pomorze Zachodnie, nazywane w czasie radzieckiego styczniowego natarcia - "kluczem do Berlina", zostało dobrze przygotowane przez Niemców do walk obronnych. Mieściło się w prostokącie twierdz: Szczecin-Kołobrzeg-Piła-Kostrzyń nad Odrą i stanowiło drugą strefę w tzw. systemie Nibelungów ("Nibelungenstellung") Na południu (Węgry) system ten łączył się z "linią Małgorzaty", przecinał Słowację i opierając się o Odrę zamykał główne kierunki natarć prowadzących w głąb Niemiec.
Druga strefa, czyli Pomorze, przecięta była trzema liniami obrony biegnącymi południkowo (od wschodu):
-" Pommernstellung D-1 " czyli Wał Pomorski;
-" Pommersche-Seenstellung D-2 ", która biegła od Kołobrzegu przez: Karlino, Połczyn Zdrój, Złocieniec, Drawno, Pełczyce do Gorzowa Wlkp.;
-" Oder-Stellung" główna linia oporu całej strefy pomorskiej, rozbudowana wzdłuż zachodniego brzegu Odry.
Linie te na północy opierały się o Morze Bałtyckie, a na południu o Wartę i Noteć, gdzie zaczynała się trzecia linia systemu "Nibelungów". Obejmowała ona m.in. tzw. Międzyrzecki Rejon Umocniony, który znajdował się w okolicach ujścia Warty do Odry.
Wał Pomorski to nazwa niemieckiego pasa umocnień, ciągnące go się wzdłuż przedwojennej granicy Rzeszy z Polską od Darłowa po Gorzów Wlkp., usytuowanego w terenie idealnie nadającym się do budowy fortyfikacji: pokrytym gęstymi lasami, poprzecinanym jeziorami, rzekami (np. Gwda wraz z dopływami), zabagnionymi dolinami rzek i pasmami wzgórz morenowych.
Niemcy, wykorzystując te warunki naturalne sprzyjające obronie terenu, zaczęli w 1934 roku budowę umocnień Wału Pomorskiego, pod osłoną których chcieli później napaść na Polskę. "Pozycja ufortyfikowana" zwana także "główną", zaczynała się niedaleko Bukowa Morskiego (znajdującego się na zachód od Darłowa) i biegła wzdłuż rzeki Grabowa przez: Polanów, Szczecinek, Dudylany, od zachodu omijała Nadarzyce, potem zachodnimi brzegami jeziora Dobre, przez Zdbiczno, Łubiankę, Wałcz, brzegiem jeziora Raduń, Strączno, Tuczno, wzdłuż jezior do Człopy oraz brzegami Drawy i Noteci do Santoka.
Zasadniczymi fortyfikacjami "pozycji głównej" były schrony bojowe z żelbetonu, wybudowane w latach 1934-35. Przystosowane były one do strzelania z broni maszynowej i dział. Choć występowało wiele typów schronów, ale najpowszechniejsze były dwa - III i IV, z jednym pomieszczeniem bojowym, ścianami o grubości około 1 metra, stropie - 50cm i uzbrojeniu złożonym z jednego ciężkie go karabinu maszynowego. Od jesieni 1944 r. intensywnie rozbudowywano uzupełniające umocnienia betonowe i ziemne. Ciągi fortyfikacyjne zagęszczano schronami uzbrojonymi w 1 ciężki karabin maszynowy i o stalowej kopule znajdującej się 1,5 metra nad pomieszczeniem bojowym.
Niedaleko Wałcza, Nadarzyc i Strzalin znajdowały się schrony specjalne o uzbrojeniu: działo szybkostrzelne średniego kalibru, działo przeciwpancerne, 2 ciężkie karabiny maszynowe wewnątrz schronu i ciężki karabin maszynowy umieszczony w kopule stalowej oraz wyrzutnię granatów moździerzowych. Znajdowały się w nim pomieszczenia dla 80-ciu ludzi, a także instalacje elektryczne, sanitarne, wodociągowe i wentylacyjne oraz dobrze zaopatrzona kuchnia (zapasy na kilka lat). Grubość ich ścian wynosiła około 210 cm, a stropu - około 190 cm.
Schrony rozmieszczone były co 400 - 600 m, głównie na przesmykach jeziornych, w miejscach łatwiejszych przepraw, przy drogach itp. Miały bardzo dobre pole obserwacji i ostrzału. Przed pola chronione były minami, zasiekami, płotami, przeszkodami przeciwczołgowymi, czterorzędowymi zaporami z drutu kolczastego.
W pasie głównej pozycji Wału Pomorskiego o szerokości 15 km, znajdowało się 45 schronów (w tym 10 niedokończonych) m.in. 17 w rejonie Nadarzyc i 11 na przesmyku między jeziorami Dobre i Zdbiczno. W pasie tym jeziora zajmowały połowę szerokości, a resztę stanowiły bagniste doliny rzek i gęste lasy.
W 1944r. rozpoczęto rozbudowę umocnień obronnych całego systemu "Nibelungów", gdyż pogarszała się niemiecka sytuacja strategiczna. Sztab Generalny, który uznawał front wschodni głównym, szczególnie zajął się organizacją obrony wschodnich granic Rzeszy. Tak więc umocniono Wał Pomorski wzmacniając "pozycję ufortyfikowaną" oraz utworzono pozycję polową nazywaną też "pasem przesłaniania". Tę ostatnią skonstruowano przed frontem "pozycji głównej". Zaczynała się w okolicach Szczecinka i biegła zachodnim brzegiem Gwdy - do Ujścia, dalej wzdłuż Noteci po Czarnków, potem w kierunku Wronek i wzdłuż Warty do Między chodu. Dlatego, że "pas przesłaniania" był budowany z pośpiechem był o wiele słabszy od "pozycji głównej". Największą przeszkodą dla 1 Armii Wojska Polskiego atakującej w pasie głównej pozycji Wału Pomorskiego były miejscowości stanowiące najsilniejsze punkty oporu na kierunku jej natarcia: Podgaje, Ptusza i Jastrowie. "Pozycja ryglowa" to także polowa linia obronna, lecz utworzona doć daleko za "pozycją główną". Odchodziła od niej w Nadarzycach w kierunku zachodnim od przedpola wsi Wierzchowo, gdzie skręcała na południe przez Żabin, Borujsko, za Mirosławiec i biegła dalej przez Łowicz Wałecki i Kalisz Pomorski.
Aby opóźnić natarcie wojsk radzieckich i i tym samym zyskać czas na przegrupowanie sił oraz wykonanie przeciwuderzenia, dowództwo niemieckie utworzyło 21 stycznia 1945 roku Grupę Armii "Wisła", którą kierował minister SS i policji Rzeszy - Heinrich Himmler. Jednak ofensywa radziecka była tak szybka, iż o stałych załogach dla przygotowanych fortyfikacji nie mogło być mowy.
"Pasa przesłaniania" broniły wojska podległe X Korpusowi Armijnemu SS, dowodzonemu przez generała Gunthera von Krappe. Przez tą część Wału Pomorskiego przechodził kierunek natarcia 1 Armii Wojska Polskiego. Najpierw były to oddziały 15 Dywizji SS "Lettland", która po nieudanej próbie obrony Nakła wycofała się na północ i w dniach 26-27 stycznia zajmowała pozycje na linii Ptusza-Jastrowie. Do dywizji przyłączyły się mniejsze grupy bojowe: batalion ochrony "Pfenning" liczący 170-ciu ludzi, pododdziały 31 Dywizji Piechoty zrzeszone w grupie "Joachim", Grupa Pułkowa "Rhode" - 180-ciu ludzi, Grupa Bojowa "Elster" - 400-stu ludzi, batalion marszowy 59 Dywizji Pancernej oraz drobne grupy rozbitków.
"Pozycji głównej" broniło 13 tysięcy żołnierzy: z dywizji "Markisch Friedland" niedawno utworzonej (styczeń 1945) z grupy dywizyjnej "Ernst", 2 batalionów niszczycieli czołgów, 201 dywizjonu haubic, 48 pułku zmotoryzowanego, Volkssturmu, oddziałów policyjnych itp. Stanowiło to około 10 batalionów wspieranych 134 działami i moździerzami różnych kalibrów oraz około 10 działami pancernymi. System umocnień fortyfikacyjnych pozwalający zwielokrotnić możliwości bojowe, zrównoważył brak stałych obsad i załóg fortecznych oraz brak ściślejszych form organizacyjnych.
31 stycznia 1945 roku w skład 1 Armii Wojska Polskiego - dowodzonej przez generała dywizji Stanisława Popławskiego - która otrzymała zadanie przełamania głównej pozycji Wału Pomorskie go na odcinku między Szwecją a Nadarzycami, wchodziły (ważniejsze) jednostki bojowe:
- 1 Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki - dowódca generał brygady Wojciech Bewziuk, licząca 9444 ludzi;
- 2 Dywizja Piechoty im. Jana Henryka Dąbrowskiego - dowódca generał brygady Jan Rotkiewicz, 9832 ludzi;
- 3 Dywizja Piechoty im. Romualda Traugutta - dowódca pułkownik Stanisław Zajkowski, 9477 ludzi;
- 4 Dywizja Piechoty im. Jana Kilińskiego - dowódca generał brygady Bolesław Kieniewicz, 9609 ludzi;
- 6 Dywizja Piechoty - dowódca pułkownik Genadiusz Szejpak, 10283 ludzi;
- 1 Brygada Kawalerii - dowódca pułkownik Włodzimierz Radziwanowicz, 3047 ludzi;
- 1 Brygada Artylerii Armat im. Generała Józefa Bema - dowódca pułkownik Józef Błoński, 1079 ludzi;
- 2 Brygada Artylerii Haubic - dowódca pułkownik Kazimierz Wikientiew, 1973 ludzi;
- 3 Brygada Artylerii Haubic - dowódca pułkownik Stanisław Skokowski, 2055 ludzi;
- 5 Brygada Artylerii Ciężkiej - dowódca pułkownik Włodzimierz Kierp, 1127 ludzi;
- 1 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej - dowódca pułkownik Kazimierz Prokopowicz, 2334 ludzi;
- 4 Brygada Artylerii Przeciwpancernej - dowódca pułkownik Piotr Dejnechowski, 1617 ludzi;
- 1 Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte - dowódca pułkownik Aleksander Malutin, 1441 ludzi.
Ponadto do armii należały jednostki zabezpieczenia bojowego, jednostki tyłowe oraz (formalnie) jednostki lotnicze.
W jednostkach bojowych było łącznie 69850 ludzi, 696 moździerzy, 789 dział różnych kalibrów, 76 czołgów, 74 działa pancerne, 572 miotacze ognia. W armii służyło 9316 oficerów, 22548 podoficerów, 57787 szeregowców i 1141 podchorążych; razem 90787 osób. Środki transportowe: 3172 samochody, 145 traktorów, 312 ciągników, 143 motocykle i 6957 koni.
O Wał Pomorski walczyło ponad 73000 żołnierzy 1 Armii Wojska Polskiego. Nie wspierało ich lotnictwo, a z powodu braku paliwa czołgi wzięły udział w walce dopiero 7 lutego 1945 roku.
12 stycznia znad Wisły ruszyła do wielkiej ofensywy Armia Radziecka. Celem jej było zdobycie najdogodniejszej pozycji do ataku na Berlin. 1 Front Białoruski rozerwał niemieckie linie obronne, a formacje pancerne puściły się w pościg za uciekającym nieprzyjacielem. Przy okazji przełamały jego rubieże obronne i przedarły się nad Odrę. Główne natarcie idące za nimi doprowadziło do okrążenia wojsk niemieckich w Poznaniu i zajęcia pozycji na lewym brzegu Odry. 26 stycznia został w rejonie Piły (obsadzonej przez 14 tysięcy Niemców) przerwany "pas przesłaniania". Piłę otoczyły 47 i 61 armia 1 Frontu Białoruskiego których zadaniem było wykonanie natarcia w kierunku Wałcza i Kalisza Pomorskiego. W tym czasie 2 Front Białoruski posuwając się brzegiem Wisły wyzwolił Toruń i otoczył Grudziądz, a lewe skrzydło walcząc szło w kierunku Bałtyku.
1 Armia Wojska Polskiego przybyła znad Wisły i dotarła na styk obu frontów, mając za sąsiada z lewej strony 47 armię. Było to jednak działanie na terenie odsłoniętym i stale zagrożonym od północy.
1 Armia została sformowana i przeszkolona w ZSRR. Zahartowała się ona w walkach od Oki do Wisły. Uzupełniana była na terenach polskich przez nią wyzwalanych głównie siłami podziemnej Armii Ludowej.
29 stycznia związki taktyczne 1 Armii Wojska Polskiego podzielone na dwie kolumny przystąpiły do wykonywania przydzielonych im zadań. Silniejsza kolumna północna, w której skład wchodziły m.in. 1 i 3 Dywizja Piechoty, miała nacierać na kierunku: Sępólno Krajeńskie-Radawnica-Podgaje-Nadarzyce. Kolumna południowa z 4 i 6 Dywizją Piechoty ruszyła w kierunku Więcbork - Złotów -Szwecja-Mirosławiec. 30 stycznia, wśród zamieci śnieżnej i ostrego mrozu, straże przednie 11 pułku piechoty przekroczyły byłą granicę polsko-niemiecką z lat 1918 - 1939 i dotarły do przedmieść Złotowa. Tam zostały zatrzymane silnym ogniem z broni maszynowej, gdyż Złotów był przygotowany do tego typu ataku. Broniły go pułki 32 i 34 SS z dywizji "Lettland". Walki trwające cał&plusmn; noc przyniosły miastu o świcie wyzwolenie. Złotów jako pierwsze miasto na Pomorzu Zachodnim było całkowicie wyzwolone.
Zaraz po wyzwoleniu Złotowa 4 Dywizja Piechoty im. Jana Kilińskiego przeszła nad Gwdę (za którą rozciągała się "pozycja polowa" Wału Pomorskiego) w rejonie miejscowości Piecewko. Maszerujący na jej czele 11 pułk piechoty został zatrzymany silnym ogniem nieprzyjaciela z zachodniego brzegu. Zniszczone były mosty: kolejowy i drogowy. Dowódca dywizji generał brygady Bolesław Kieniewicz postanowił, aby w rejonie Piecewka pozostał 1 batalion 11 pułku piechoty, a siły główne pomaszerowały w kierunku miejscowości Ptusza, przez Węgierce i Tarnówkę, by tam przekroczyć Gwdę, a następnie zaatakować Jastrowie. Rankiem 1 lutego, 10 pułk piechoty, maszerujący na czele sił głównych 4 Dywizji Piechoty, zbliżył się do Ptuszy. Patrole rozpoznawcze ustaliły, iż jest ona silnym punktem oporu, a centrum obrony znajduje się niedaleko stacji kolejowej i cegielni. Jedyny dostępny most także był zniszczony. Postanowiono przejąć na drugi brzeg po lodzie, o 2,5 km na północny-wschód od Ptuszy, gdzie obrona niemiecka była najsłabsza. O godzinie 7.00 10 pułk piechoty rozpoczął działania bojowe. Ptuszę zdobyto po przeprawieniu się przez rzekę i zaciętych walkach, o godzinie 23.00. W tym samym czasie 3 batalion 10 pułku wyszedł na drogę Szwecja-Jastrowie. Przez całą noc z 1 na 2 lutego toczyły się zaciekłe walki o miejscowość Byszki które uniemożliwiały zdobycie Jastrowia. 12 pułk piechoty z rozkazu dowódcy armii maszerował dalej w kierunku Szwecji i po krótkich porannych walkach zdobył tę miejscowość 2 lutego.
Tego też dnia rozpoczęły się bezpośrednie walki o Jastrowie. Około godziny 16-tej pododdziały 10 pułku piechoty opanowały nasyp kolejowy i rozpoczęły walki uliczne. Dowódca armii niezadowolony z przedłużających się działań w rejonie Jastrowia, skierował do pomocy 4 Dywizji Piechoty 16 pułk 6 Dywizji Piechoty, wzmocniony dwoma dywizjonami artylerii lekkiej. Kiedy zdobycie Jastrowia było już pewne, generał Kieniewicz wysłał główne siły 4 Dywizji do kontynuowania natarcia na Szwecję, która rankiem 3 lutego została opanowana przez 12 pułk piechoty stojący wtedy na bezpośrednim przedpolu " pozycji głównej " Wału Pomorskiego. Jastrowie zdobyły wieczorem 2 lutego siły 10 i 16 pułku piechoty. W walkach o to miasto wziął także udział 8 pułk piechoty 3 Dywizji Piechoty, który ostrzeliwał Niemców od wschodu, niedaleko zniszczonych mostów koło Piecewka.
31 stycznia weszła do akcji 1 Dywizja Piechoty -"Kościuszkowcy". Tego samego dnia, po opanowaniu Grudnej (gdzie znajdował się jedyny most na Gwdzie), rozpoczęli oni walki o wieś Podgaje, która już nie leżała w sektorze natarcia Dywizji. Jak się później okazało, był to najsilniej i najbardziej broniony punkt oporu hitlerowskiego w "pasie przesłaniania". 1 Dywizja Piechoty musiała podjąć walkę z oddziałami XV Dywizji Grenadierów Letteland, przemieszczającymi się z Jastrowia w kierunku na Okonek, z XV Korpusu Armijnego SS, formującym się w rejonie Łędyczek -Okonek-Czarne, do którego miały dołączyć oddziały XV Dywizji Grenadierów i inne mniejsze grupy bojowe z rozbitych wcześniej jednostek oraz z grupą bojową "Scheibe" śpieszącą z pomocą XV Dywizji Grenadierów Letteland.
Walki o Podgaje były bardzo zacięte. Trwały od 31 stycznia do 3 lutego 1945 roku. Kilkakrotne próby zdobycia wsi z marszu nie powiodły się. Decydujące uderzenie we współdziałaniu z 2 Korpusem Kawalerii Gwardii zostało wykonane w nocy z 2 na 3 lutego. Dywizja Kościuszkowska wzmocniona 6 działami pancernymi SU-78 i jednym czołgiem T-34 uderzyła o 2.00 na wieś. W godzinach rannych 3 lutego okrążono Podgaje i odcięto od reszty sił niemieckich. Ostateczny atak nastąpił o godz. 11.00. 1 batalion 1 pułku piechoty uderzeniem z południa, a 3 pułk piechoty wzmocniony działami pancernymi i czołgiem - od wschodu o godz. 12.30 opanowały wieś. W ostatniej fazie walk o Podgaje wzięły udział 2 i 3 pułk 1 Brygady Kawlerii, które otrzymały zadanie niedopuszczenia do wycofania się Niemców ze wsi w kierunku północno-zachodnim. Walcząc o Podgaje 1 Dywizja Piechoty straciła aż 801 żołnierzy, w tym 233 poległych. Ogromne straty poniósł 3 pułk piechoty - 163 poległych, 299 rannych i 15 zaginionych. Największe straty poniosły pułki piechoty - 12 % ogółu. Stało się tak dlatego, że piechota w zasadzie samodzielnie walczyła o wieś bez artylerii i czołgów które z powodu trudności zaopatrzeniowych i mroźnej, wietrznej pogody dotarły do rejonu walk zbyt późno. Prawdopodobnie Niemcy stracili podczas walk o Podgaje 3500 żołnierzy. 1 Dywizja Piechoty została wycofana do drugiego rzutu, a na jej miejsce wprowadzono 6 Dywizję Piechoty.
Dowódca 2 batalionu piechoty kapitan Zalewski 31 stycznia otrzymał zadanie zajęcia wsi Podgaje. Około godz. 14.00 4 kompania piechoty pod dowództwem podporucznika Alfreda Sofki wyruszyła w kierunku wsi. Wraz z środkami wzmocnienia liczyła ona około 80-ciu żołnierzy. Jej zadaniem było rozpoznanie nieprzyjaciela i w przypadku sprzyjających okoliczności, zajęcie i utrzymane wsi do nadejścia sił głównych. Po przejściu mostu na Gwdzie w miejscowości Grudna, żołnierze nie zachowując należytej ostrożności maszerowali przez las w kierunku Podgajów. Po wyjściu z lasu na odkryty teren kompania wpadła w zasadzkę. Po dwugodzinnej walce wyczerpała się amunicja. Straty sięgnęły 50 % stanu osobowego. Podporucznik Alfred Sofka podjął decyzję o poddaniu się. Do niewoli dostało się 37 żołnierzy. Podczas przesłuchań byli bici i torturowani, grożono im, że zostaną zastrzeleni. Żołnierze polscy podjęli próbę ucieczki z niewoli, ale udało się zbiec tylko dwóm - podporucznikowi Frugale i kapralowi Bondzelewskiemu, trzech zginęło - w tym także dowódca kompanii. Hitlerowcom udało się zatrzymać 32 żołnierzy. Umieszczono ich w stodole, skrępowano drutem kolczastym, oblano benzyną i spalono żywcem. Ich szczątki odnaleźli późniejsi zdobywcy Podgajów, którzy wbili w ziemię koło stodoły dębowy krzyż. Dzisiaj w miejscu śmierci 32 żołnierzy 3 pułku piechoty 1 Dywizji Piechoty, wznosi się monumentalny pomnik, symbolizujący płomienie płonącej stodoły, a jej rozmiary wyznaczają ułożone wokół pomnika kamienie.
3 lutego 4 Dywizja Piechoty będąc na pozycjach w rejonie jezior Dobre i Zdbiczno, przygotowywała się do kontynuowania marszu. Nie wiedziała jednak, że stoi przed silną pozycją obrony hitlerowskiej. Na szczęście zwiadowcy donieśli dowódcy dywizji - gen. Kieniewiczowi, o silnych umocnieniach wroga w bliskiej odległości. Zaskoczony dowódca osobiście udał się z lornetami by to sprawdzić. I rzeczywiście - widać było bunkry betonowe, wzmocnione linie okopów, silne gniazda ogniowe i lufy armat. Bardzo wzmocnione były przejścia między jeziorami, a wewnętrzne ich brzegi także zamieniono w fortece. Generał Kieniewicz postanowił aby uderzyć na trudniejszym lecz słabiej bronionym terenie , na północ od jeziora Dobre wzdłuż błotnistego brzegu strumienia Zdrój w okolicy małego bezimiennego jeziorka. Linie fortyfikacji niemieckich za jeziorami związano ogniem piechoty i artylerii, pozorując atak w innym miejscu. A tymczasem pułki "kilńszczaków" zajęły ustalone pozycje.
Armia ciągle miała trudności z zaopatrzeniem, brakowało żywności, lekarstw i amunicji. Wojska pancerne i artyleria nie miały należytej ilości paliwa, by dotrzeć w nakazane rejony.
3 lutego po wcześniejszych porannych walkach, rozpoczynaj&plusmn; się boje 4 Dywizji Piechoty o Zdbice. Wsi broniły dwie kompanie 15 Dywizji Grenadierów SS Lettland, wzmocnione volkssturmem. Niemcy prowadzili ostrzał ze specjalnie przygotowanych budynków w których otwory strzelnicze wykuto w piwnicach. Zacięte walki toczyły się o każdy budynek. O godz. 15.00 4 lutego Zdbice były wolne. 12 pułk piechoty stracił w walkach 53 żołnierzy zabitych i 130 rannych.
W walkach o Zdbice uczestniczył 16 pułk piechoty 6 Dywizji Piechoty. Wykonując rozkaz dowódcy armii 3 lutego 6 Dywizja Piechoty przeszła do pierwszego rzutu na miejsce wykrwawionej 1 Dywizji Piechoty. Bataliony 16 pułku piechoty zamiast maszerować na zachód poszły w kierunku południowo-wschodnim wchodząc w ugrupowanie bojowe 4 Dywizji Piechoty (między 12 i 1 pułkiem piechoty). Około godziny 10-tej 4 lutego 16 pułk piechoty znalazł się w rejonie Zdbic i wziął udział w walce o wieś nacierając 1 batalionem piechoty z północnego-zachodu na kościół, a 3 batalion piechoty z północnego wschodu na centrum wsi. Straty pułku: 4 poległych i 9 rannych.
Jako pierwszy 11 pułk piechoty dowodzony przez majora Aleksandra Murawieckiego o godz. 9.00 5 lutego przełamał przedni skraj obrony nieprzyjaciela. Przebiegał on wzdłuż zachodniego brzegu strumienia. Około godziny 16-tej 11 pułk piechoty podszedł do szosy Wałcz-Czaplinek w rejonie majątku Dobrzyce. Hitlerowcy szybko ochłonęli z zaskoczenia i okrążyli 2 i 3 batalion 11 pułku piechoty. O godz. 18-tej na pomoc okrążonym batalionom po 15-minutowym przygotowaniu artyleryjskim ruszył 10 pułk piechoty, 1 batalion 11 pułku piechoty z 2 batalionem 12 pułku piechoty. Natarcie przebiegało pomyślnie i 6 lutego o godz. 5.00 dotarło do okrążonych pododdziałów. Walki były tak zacięte, że na pokonanie 4 km potrzebowano aż 11 godzin. W nocy z 5 na 6 lutego dowódca armii postanowił powiększyć osiągnięte powodzenie poprzez wprowadzenie do walki 1 Dywizji Piechoty która miała działać między 4 a 6 Dywizją Piechoty. Zadaniem 1, 4 i 6 Dywizji Piechoty było pogłębienie wyłomu w Wale Pomorskim - 1 Dywizja Piechoty na południe przez 4 Dywizję Piechoty i na północ przez 6 Dywizję Piechoty.
Kiedy 10 i 11 pułk piechoty przełamywały Wał Pomorski 12 pułk piechoty toczył równie zacięte walki na przesmykach Morzyca i Zdbiczno-Smolno. Z powodu braku czołgów i możliwości zastosowania ze względu na pogodę lotnictwa - wykorzystano podporządkowane wtedy dowódcy 4 Dywizji Piechoty 152 mm armaty- haubice z 5 Brygady Artylerii Ciężkiej. Miały one za zadanie wyburzanie schronów. Bardzo zacięte walki toczono o opanowanie 200 m przesmyku między jeziorami Zdbiczno i Smolno. W ramach współdziałania 6 lutego ostrzelało go 110 armat 76 Dywizji 47 Armii Radzieckiej. Wieczorem 6 lutego główne siły 4 Dywizji Piechoty doszły do szosy Wałcz-Czaplinek i odcięły Niemcom drogę na Kołobrzeg. I choć w walkach 5 i 6 lutego 4 Dywizja Piechoty straciła około 500 żołnierzy, którzy zostali zabici lub ranni, to jednak przełamała Wał Pomorski. Niewłaściwie zorganizowane i przeprowadzone działania 6 Dywizji Piechoty nie doprowadziły do przełamania Wału Pomorskiego w rejonie Nadarzyc, a nawet przyniosły większe straty. 6 Dywizja Piechoty tylko 6 lutego 1945 roku straciła 220 zabitych i 315 żołnierzy rannych, a 18 pułk piechoty liczył tego dnia mniej niż 450 żołnierzy. Dziś byli żołnierze 4 Dywizji Piechoty nazywają przesmyk Zdbiczno-Smolno - "przesmykiem śmierci".
Po przełamaniu silnej obrony niedaleko Sypniewa 4 lutego 18 pułk piechoty wyzwolił znany obóz jeniecki Offlag II D Gross Born. Stanął na styku "pozycji głównej" z "ryglową". Znajdował się tam najpotężniejszy schron, który mimo, iż był uporczywie szturmowany przez 3 Dywizję Piechoty to jednak pozostawał w rękach Niemców. Było to w rejonie Nadarzyc. Walki o tę wieś trwały od 4 do 6 lutego, a zwycięstwo żadnej ze stron nie było pewne. Dopiero po wsparciu artyleryjskim 18 pułk piechoty zdobył tę miejscowość. W czasie wyzwalania Nadarzyc 6 pułk piechoty poniósł straty wynoszące 513 żołnierzy zabitych, rannych i zaginionych. Natomiast schron specjalny (i dziesięć mniejszych schronów bojowych) zdobyto dopiero 3 marca 1945 roku podczas I fazy operacji pomorskiej.
Dowódca armii postanowił utworzyć dwa zgrupowania: uderzeniowe i ubezpieczające. Zgrupowanie uderzeniowe w składzie: 1 i 2 Dywizja Piechoty wzmocnione czołgami i artylerią otrzymało zadanie opanowania Mirosławca aby uniemożliwić odwrót wojskom niemieckim. Zgrupowanie ubezpieczające miało osłonić północne i południowe skrzydło armii. O godz. 11.00 10 lutego rozpoczęło się natarcie zgrupowania uderzeniowego. Około 15-tej czołgi wyprzedzając o 5-6 km piechotę skierowały się na Mirosławiec. Jako pierwsze zaatakowały z powietrza wrogie samoloty i mimo iż, czołgi zaczęły szybko zjeżdżać z drogi to jednak cztery z nich zostały trafione. Wkrótce dały znać o sobie i inne nieprzyjacielskie stanowiska ogniowe. Tkwiły one starannie zamaskowane w fałdach ziemnych i w rzadkich kępach drzew. Gdy było do miasta tylko pół kilometra odezwały się działa przeciwpancerne które strzelały już z przedmieść Mirosławca. W odpowiedzi "dały ognia" T-34 oraz ciężkie czołgi z 4-go pułku czołgów ciężkich. Były one w trudnej sytuacji - kilka z nich utkwiło w trzęsawisku i nie udawało im się uwolnić z pułapki. Natomiast lżejsze czołgi ciągle strzelając ruszyły do przodu. Padło ostrzeżenie, że szosa została zaminowana. Czołgi więc znów zjechały na podmokły grunt nie przerywając prowadzenia ognia. Do pierwszych zabudowań było już tylko 200 m. Rozciągnięta wzdłuż drogi i na polach piechota 1 i 2 Dywizji Piechoty likwidowała tymczasem niemieckie gniazda oporu. Mimo, że na szosie trwała jeszcze strzelanina czołgi jednak wjeżdżały do miasta. Za nimi była piechota. Trwały walki uliczne które zakończyły się dopiero wieczorem po uporczywym zdobywaniu ulicy po ulicy, domu po domu. Wieczorem 10 lutego 1945 roku po dwóch godzinach walk ulicznych Mirosławiec został zdobyty. Fakt ten uznano za koniec bitwy o zdobycie Wału Pomorskiego. Walki toczące się jeszcze dwa dni przyniosły opanowanie Łowicza Wałeckiego 12 lutego przez 1 Dywizję Piechoty. 2 Dywizja Piechoty podeszła pod Borujsko i Żabin. 1 Armia Wojska Polskiego utworzyła wzdłuż "pozycji ryglowej" front o długości 40 km. Wyczerpana długimi marszami i walką zajęła pozycje obronne na których pozostała do 28 lutego. Do dalszego natarcia tzw. "operacji pomorskiej" ruszyła 1 marca o godz. 8.3o. Jej celem było zniszczenie hitlerowskiej grupy "Wisła" ciągle zagrażającej od północy wojskom idącym na Berlin. Pierwszego dnia żołnierze polscy zdobyli Borujsko gdzie ostatni raz w historii naszego kraju szarżowała polska kawaleria. 2 marca padł Żabin. Następnie zdobyto: Wierzchowo, Czaplinek, Złocieniec, Drawsko Pomorskie, Połczyn Zdrój i Świdwin.
7 marca zniszczono X Korpus SS i droga do Morza Bałtyckiego była wolna. Za zasługi w wyzwoleniu Pomorza następujące jednostki otrzymały imiona "Pomorskich":
- 3 Dywizja Piechoty im. Romualda Traugutta;
- 4 Dywizja Piechoty im. Jana Kilińskiego;
- 6 Dywizja Piechoty;
- 2 Brygada Artylerii Haubic;
- 5 Brygada Artylerii Ciężkiej;
- I Samodzielny Pułk Moździerzy;
- 4 Mieszana Dywizja Lotnicza;
- 4 Samodzielny Pułk Czołgów Ciężkich;
- 2 Samodzielny Zmotoryzowany przeciwpancerny Batalion Miotaczy Ognia.
Bitwa o Wał Pomorski ze względu na ilość zaangażowanych sił i środków była jedną z największych bitew II wojny światowej prowadzonych przez wojsko polskie. Większą od niej była jedynie bitwa stoczona nad Bzurą przez Armie "Poznań" i "Pomorze" we wrzesniu 1939 roku. Ta dwutygodniowa batalia jest dość rzadkim przykładem przełamania mocnej i ufortyfikowanej obrony głównie siłami pułków piechoty wraz z przydzielonymi do nich jednostkami artylerii.
Po 173 latach niewoli ziemia wałecka znów należała do Polski. Zostało w niej wiele śladów niedawno zakończonej wojny: bunkry, miny, zniszczone czołgi, zburzone domy, dymiące zgliszcza, okopy, rowy strzeleckie i leśne cmentarze.
Najmniej zostało zniszczone, bo tylko w 10 % Jastrowie i Mirosławiec - w 20 %. Są to wielkości względnie małe w porównaniu z Człopą - 80 % i Tucznem - 90 %. Przestały istnieć liczne wsie w systemie obrony Wału Pomorskiego (m.in. Nadarzyce i Czechyń).
Rolnictwo było w opłakanym stanie: zniszczone gospodarstwa, uszkodzone pojazdy mechaniczne, nie koszone łany zboża tkwiące na polach, prawie całkowity brak żywego inwentarza, zrujnowane linie wysokiego napięcia, a na polach i łąkach nawet kilkanaście lat po wojnie znajdowano miny.
W porównaniu z rokiem 1944 przemysł w powiecie wałeckim był zniszczony w 50 %.
Na środkowym Pojezierzu Pomorskim jest wiele pomników upamiętniających walki o Wał Pomorski. Są to najczęściej głazy z wmurowaną metalową płytą. Są też izby pamięci poświęcone bitwie (m.in w Zdbicach i Podgajach) oraz Muzeum Walk o Wał Pomorski w Mirosławcu. Na terenie powiatu wałeckiego są cmentarze, na których spoczywają żołnierze walczący na Wale Pomorskim (Wałcz, Złotów). Jego zdobywców upamiętniają nazwy ulic np.: Aleja Zdobywców Wału Pomorskiego, Kilińszczaków czy Kościuszkowców w Wałczu, a także szkół podstawowych: imieniem 4-go Pułku Czołgów Ciężkich w Mirosławcu czy też 4 Dywizji Piechoty w Szwecji. Dla uczczenia zwycięstwa oraz w hołdzie poległym . 8)
User avatar
Krzysztof II
Posts: 578
Joined: 08 Apr 2006, 20:50
Location: Bromberg
Contact:

Post by Krzysztof II »

Waldek wrote:Malutki wypadzik po bunkrach obserwacyjnych na poligonie koło Bornego Sulinowa. Znalezienie niektórych graniczy za cudem.

[...]

Waldek, mógłbyś coś więcej powiedzieć co zaobserwowałeś na tym poligonie? Z tego co mi opowiadały różne osoby, min. koledzy starego - saperzy to rozminowujący to jest teren w głębi bardzo niebezpieczny.
Szczecinek
Waldek

Post by Waldek »

Na pewno tak i przy każdym wbiciu w ziemię saperki musisz się liczyć z niespodzianką. Choć ostatnio jak byliśmy na poligonie to wykrywki non stop coś sygnalizowały najczęściej to były odłamki.
User avatar
behemot
Posts: 80
Joined: 01 May 2007, 21:56
Location: szczecinek

Post by behemot »

A ja polecam Centralny Poligon Lotniczy koło Nadarzyc,wejście oczywiście wzbronione, ale dla chętnych ...Osobiście polecam wraki T-34 ostrzeliwane działkami lotniczymi,pociskami o rdzeniach uranowych , straszne spustoszenie.
User avatar
Krzysztof II
Posts: 578
Joined: 08 Apr 2006, 20:50
Location: Bromberg
Contact:

Post by Krzysztof II »

Także są tam MiG-23 i T-55AM "Merida"
Szczecinek
GIZIO

Post by GIZIO »

Post Reply